Hece yapısı ve satır sonunda kelimelerin bölünmesi

Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden önceki ünlüyle değil, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar:

a-ra-ba, ka-ra-ca, ta-le-be.

Ancak bazı alıntı kelimelerde iki ünlü arasındaki ünsüz kendinden sonraki ünlüyle değil, kendinden önceki ünlüyle hece kurar:

cüz'î, kur'a, Kur'an, vüs'at (bk. Alıntı kelimelerde kesmeli yazılşı).

Kelime içinde yan yana gelen ünsüzlerden sonuncusu kendisinden sonraki ünlüyle, diğerleri kendilerinden önceki ünlüyle hece kurar:

bir-lik, sev-mek, Türk-çe, Kork-maz.

Türkçede satır sonunda kelimeler bölünebilir, fakat heceler bölünemez. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi (-) konur:

Burasını ilk defa görüyormuş gibi duvarlara, perdelere, möblelere, eşyalara bakıyor, hayret ediyordu. Bütün bu muhitte Türk hayatı-

na, Türk ruhuna ait bir gölge, bir çizgi bile yoktu. Birden Bursa'da-

ki çocukluğunun geçtiği baba evini hatırladı; sofada rahat  ve  be-yaz örtülü divanlar vardı.

(Ömer Seyfettin, Primo Türk Çocuğu)

 

Bitişik yazılan kelimelerde de bu kurala uyulur:

.........................................................................................................baş-

öğretmen değil,

......................................................................................................... ba-

şöğ-ret-men;

...........................................................................................................ilk-

okul değil,

......................................................................................................... il-

ko-kul;

...........................................................................................Karaosman-

oğlu değil,

.......................................................................................Karaosmanoğ-

lu.

Ayırmada satır sonunda ve satır başında tek harf bırakılmaz:

......................................................................................................a-

raba değil,

.................................................................................................. ara-

ba;

.................................................................................................... u-

çurtma değil,

................................................................................................uçurt-

ma;

............................................................................................ müdafa-

a değil,

............................................................................................... müda-

faa;

................................................................................................. niha-

î değil,

..................................................................................................... ni-

haî.

Kesme işareti satır sonuna geldiği zaman yalnız kesme işareti kullanılır; ayrıca çizgi kullanılmaz.

................................................................................................... Edirne'

nin...

.................................................................................................. Ankara'

dan...

Rakamların satır sonuna gelmesi durumunda da yalnız kesme işareti kullanılır:

................................................................................................. 1996'

da...

Gırtlak ünsüzü için kesme kullanılan kelimelerde kesmeli heceler satır sonuna getirilmez:

...................................................................................................... meş'-

aleyi değil,

.....................................................................................................meş'a-

leyi;

....................................................................................................... vüs'-

ati değil,

..................................................................................................... vüs'a-

ti.

Özgün imlâsıyla yazılan yabancı kelimeler satır sonunda kendi dillerinin kurallarına göre bölünür. Yabancı dillerde kullanılan ve tek sesi karşılayan ch, sh, sch, cz, sz gibi harfler satır sonunda birbirinden ayrılmaz.